Poczytaj

Wiele lat temu, w czasie naszych licznych rozmów o drzewach, Śp. Prof. Janusz Hereźniak powiedział do mnie…”Panie Marku, ustawy ustawami, ale jak chce Pan ochronić drzewo, niech Pan powiesi na nim kapliczkę albo krzyż. Działa lepiej niż najlepsze prawo ochrony przyrody!” Zajmując się drzewami od prawie 40-tu lat i patrząc na to, co za… Read More »Kapliczki przydrożne i drzewa

[Marcin Wolniewicz[i]/ 10.2021] Jak wszystkie przedmioty kultury, krzyże i kapliczki funkcjonowały jednocześnie w kilku systemach znaczeń. Z punktu widzenia fundatora były wyrazem jego intencji – wotywnej, jeśli chciał o coś prosić tę siłę, do której się zwracał, dziękczynnej, jeśli chciał wyrazić wdzięczność za spełnienie jego poprzednich próśb, przebłagalne, jeśli chciał zadośćuczynić za swoje winy.… Read More »Krzyże i kapliczki w tradycyjnej kulturze wiejskiej

Poniższe zestawienie ma charakter prowizoryczny. Opiera się na analizie dokumentacji fotograficznej łódzkich kapliczek, wykonanej w czasie realizacji projektu „Kapliczki miejskie – zapomniane dziedzictwo kulturowe” w październiku 2021 r. Zestawienie to będzie sukcesywnie uzuełniane. Uwzględniono w nich nie tylko „gospodarzy” kapliczek, a więc figury lub obrazy znajdujące się w skrzynkach i niszach kapliczek, ale także… Read More »Patroni i ikonografia łódzkich kapliczek

Choć dzisiaj tak ściśle związane z chrześcijaństwem, krzyże i kapliczki mają długą historię przedchrześcijańską. W przypadku krzyża chodzi nie tylko o znane od XI w. p.n.e. narzędzie okrutnejkary śmierci, której ok. 33 r. poddany został Jezus Chrystus, ale także o znany już w neolicie znak,którego późniejsza bogata symbolika musi przychodzić na myśl, gdy mówimy… Read More »Parę słów o historii i współczesności krzyży i kapliczek w Polsce

J. Adamowski, Kategoria przestrzeni w folklorze : studium etnolingwistyczne, Lublin 1999. B. Baranowski, Echa „Żywotów świętych” w folklorze południowej części byłego województwa łódzkiego, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, T. 19 (1977), s. 47-100. B. Baranowski, Z badań nad ludową recepcją żywotów świętych, „Lud”, T. 54 (1970), s. 87-114. B. Baranowski, Ze źródeł pierwiastków hagiograficznych w życiu… Read More »Kapliczki i krzyże: literatura polecana (wybrane)

LITERATURA RODZIMA Kapliczki i krzyże w miejskim krajobrazie Warszawy, A. RÓŻAŃSKA-MAZURKIEWICZ, M. KACZYŃSKA ZOBACZ Kapliczki i krzyże w nadodrzańskim krajobrazie kulturowym – nośnik tradycji, M. WITEK, W. WITEK ZOBACZ Kapliczki i krzyże w krajobrazie owartym i zurbanizowanym Wielkopolski, A. RYDZEWSKA, A.WILKANIEC ZOBACZ Kapliczki, krzyże, upamiętnienia na pomorzu zachodnim, M. WITEK, W. WITEK ZOBACZ Kapliczki… Read More »Kapliczki i krzyże: artykuły dostępne on-line (wybrane)

Myśląc o łódzkich miejskich kapliczkach, warto przyjrzeć się ich lokalizacji w kontekście rozwoju miasta i wchłaniania okolicznych wsi. Bardzo szybko mozna dojść do wniosku, że typowo „miejskich” kapliczek mamy niewiele. Przeważająca część, to ślad dawnych podłódzkich wsi. Łódź w swoich granicach administracyjnych rozciąga się obecnie na obszarze o powierzchni 293,25 km2. W 1821 roku, u… Read More »Krótka historia rozwoju Łodzi

Materiał zamieszczony w Przewodniku Katolickim w roku 2019 – zobacz